woensdag 23 december 2015

Olifantenpaadjes, deel 4/4 het afleren van ingesleten oude gewoontes

Olifanten nemen graag de kortste weg. Dus als ze vaak moeten omlopen, is er altijd wel een eigenwijze olifant, die dwars door de struiken gaat en de bocht afsnijdt. VocalFeedback is het olifantenpad voor zangers. De kortste weg naar beter zingen. De kortste weg naar meer plezier in zingen.




Op het gebied van hersenonderzoek zijn de afgelopen jaren de meest spectaculaire ontdekkingen gedaan. Die kennis biedt ons het inzicht, dat de wijze van leren, waar we al eeuwen op vertrouwen, niet de meest efficiënte is. Sterker nog: deze zorgt er eerder voor dat we vastroesten in oude gewoontes, en nieuwe gewoontes hardnekkig afwijzen, of er tenminste veel weerstand tegen hebben. 

Dat wordt "proactive inhibition" genoemd. Onbewust mentaal de hakken in het zand bij het krijgen van een nieuw inzicht. Ondanks het redelijk argument van de eigenwijze olifant, dat de kudde al jaren omloopt, wordt er toch gewoon over het gebaande pad gelopen. De eigenwijze olifant wordt zelfs voor gek uitgemaakt. 

Hoe groepen mensen zelfs redelijke argumenten en wetenschappelijke feiten kunnen ontkennen om vervolgens toch terug te keren naar dat waar ze in geloven, zien we overal om ons heen in de samenleving. Naast hilarische voorbeelden hiervan, zoals die Amerikaanse gemeente die geen zonnepanelen wilde plaatsen omdat ze bang waren dat deze alle energie van de zon zouden opzuigen, zien we ook voorbeelden die stukken minder grappig zijn en ronduit gevaarlijk. Het vasthouden aan achterhaalde ideeën is niet alleen schadelijk op groepsniveau.

Deze "proactive inhibition" is er ook op individueel niveau, en kan inmiddels met een moderne methode, die al veel door sporttrainers wordt toegepast en die nu ook in VocalFeedback wordt gebruikt, op spectaculaire wijze worden doorbroken. Zonder daarbij overigens gebruik te maken van waardeoordelen of negatieve kwalificaties.

Daarvoor is er tussen VocalFeedback en de ontwikkelaar van deze nieuwe meta cognitieve methode inmiddels een samenwerking gestart, om deze methode volledig in VocalFeedback te kunnen integreren. De eerste versie van het protocol voor zangers is inmiddels geschreven en geïmplementeerd. De eerste onderzoeken en tests daarvan zijn inmiddels afgerond en het resultaat is echt verbluffend te noemen. Na één les kan iemand die al jaren zijn stem op een inefficiënte manier gebruikt, het dus niet alleen op een nieuwe manier leren doen, maar deze manier ook leren vasthouden.

Eigenlijk is het afleren van verkeerde gewoontes vaak de kern van een zangles. En heeft tot nu toe de meeste zangers in de weg gestaan. Ook deze hindernis is nu dus uit de weg geruimd.

Van alle olifantenpaadjes in VocalFeedback, is dit misschien wel de belangrijkste!


Jij kunt nu ook de kortste weg leren nemen. Dat duurt maar één weekend; het is tenslotte een korte weg. Na dat weekend ken je de belangrijkste olifantenpaadjes van VocalFeedback. De trucks en de handigheidjes. En alle informatie over deze methode die jou verder kan helpen. En hoe jij die kunt toepassen. Twee dagen lekker aan de slag, met een groepje enthousiastelingen, leren, zingen, lachen en huilen. En daarna genieten van het gemak waarmee je je eigen nieuwe olifantenpaadjes gaat maken. 

Het weekend vindt plaats op: 6 en 7 februari 2016. Kosten incl BTW, 2x Lunch en Syllabus: 235 euro
Je kunt je inschrijven met de onderstaande link. Deze wordt omgezet in een aanmelding nadat wij contact met je hebben opgenomen en er voldoende plek is.




dinsdag 22 december 2015

Olifantenpaadjes, deel 3/4 de kracht van de herhaling


Olifanten nemen graag de kortste weg. Dus als ze vaak moeten omlopen, is er altijd wel een eigenwijze olifant, die dwars door de struiken gaat en de bocht afsnijdt. VocalFeedback is het olifantenpad voor zangers. De kortste weg naar beter zingen. De kortste weg naar meer plezier in zingen.




Door jarenlang hetzelfde pad te hebben gelopen, is de de route door herhaling bij de meeste olifanten de enig juiste route. Tot dan die éne eigenwijze olifant ze wijst op de kortere weg.  

Maar de herhaling is aanvankelijk sterker dan de beste argumenten."Doe het nu maar gewoon zoals we het altijd hebben gedaan" is het commentaar van de oude olifanten. "Dat heeft altijd gewerkt". Zoals de olifanten in de kudde reageren, zo reageren ook jouw hersenen op verandering. Daaruit volgt, dat de beste manier om een nieuwe route of een nieuwe vaardigheid te onthouden, bestaat uit het zo vaak mogelijk herhalen.

En dat klopt.

Maarrrr,,, er is één dingetje dat roet in het eten kan gooien. Stel je voor dat de nieuwe vaardigheid niet klopt? Dan laat je een nieuw patroon inslijten wat verkeerd is. Je moet dus heel zeker weten dat het klopt wat je doet en ga het dan gerust zo vaak herhalen als je wilt.

Bij het zingen van toonladderoefeningen (zoals bijvoorbeeld bij Belcanto gedaan wordt) kan het zijn dat je het niet helemaal perfect doet. Herhaal je nu de oefening heel vaak, dan "schrijf" je de imperfectie in je geheugen. De kras op de plaats wordt steeds dieper.

Herhalen is heel krachtig. Herhaal dus alleen als het goed is! 
Weet jij niet wanneer het goed is? Dan heb je absoluut een goede zangcoach nodig. Die kan je op het spoor zetten en de onzekerheid wegnemen of je het allemaal wel goed aanpakt!

Jij kunt nu ook de kortste weg leren nemen. Dat duurt maar één weekend; het is tenslotte een korte weg. Na dat weekend ken je de belangrijkste olifantenpaadjes van VocalFeedback. De trucks en de handigheidjes. En alle informatie over deze methode die jou verder kan helpen. En hoe jij die kunt toepassen. Twee dagen lekker aan de slag, met een groepje enthousiastelingen, leren, zingen, lachen en huilen. En daarna genieten van het gemak waarmee je je eigen nieuwe olifantenpaadjes gaat maken.

Het weekend vindt plaats op: 6 en 7 februari 2016. Kosten incl BTW, 2x Lunch en Syllabus: 235 euro
Je kunt je inschrijven met de onderstaande link. Deze wordt omgezet in een aanmelding nadat wij contact met je hebben opgenomen en er voldoende plek is.




maandag 21 december 2015

Olifantentenpaadjes, deel 2/4


Olifanten nemen graag de kortste weg. Dus als ze vaak moeten omlopen, is er altijd wel een eigenwijze olifant, die dwars door de struiken gaat en de bocht afsnijdt. VocalFeedback is het olifantenpad voor zangers. De kortste weg naar beter zingen. De kortste weg naar meer plezier in zingen.



De wetenschap biedt ons de helikopterview die ons een overzicht biedt over het veld. En ziet dat de bocht echt wel afgesneden kan worden zonder iets essentieels te missen. "Cutting corners" geeft ons een "shortcut".

Om maar met de kern van het verhaal te beginnen: 

de meest efficiënte manier van leren, is leren in de context. 


Ik heb het in mijn blogs al vaak gezegd, maar het kan niet vaak genoeg herhaald worden (zie ook het volgende deel in deze serie, "de kracht van de herhaling".)

Het leren van een nieuwe vaardigheid in een losse oefening, om deze later toe te voegen aan een groter geheel, zoals het zingen van een song, noem ik hier even voor het gemak "geïsoleerd" leren. Het leren van een nieuwe vaardigheid door in een song verbeteringen aan te brengen, noem ik even "geïntegreerd leren."

Om te begrijpen waarom geïntegreerd leren, of leren binnen de context van een nummer, zoveel beter werkt dan geïsoleerd leren, kijken we naar hoe onze hersenen zijn opgebouwd en hoe ze functioneren. Om te beginnen, bestaan onze hersenen niet uit losse modules, die met verbindingen aan elkaar gekoppeld zijn, maar uit één geheel. Alle gedachtes en emoties bewegen door alle gedeeltes heen, waarbij wel gebieden zijn aan te wijzen waar bepaalde functies overheersen. Maar als er een beschadiging optreedt in één gedeelte, kunnen andere gebieden dat vaak (gedeeltelijk) compenseren. 

Als je een nieuwe vaardigheid leert, wordt dat door je hersens altijd gekoppeld aan andere waarnemingen die op dat moment worden gedaan. Zoals een geur een visuele herinnering kan oproepen. En een nieuwe vaardigheid wordt, waar mogelijk, altijd gekoppeld aan oude vaardigheden en herinneringen en aan een referentiekader. Biedt je als zangdocent een nieuwe vaardigheid aan zonder context, dan zal deze niet automatisch zijn plek vinden in alles wat de zanger zingt. Bij VocalFeedback werkt dat anders.

In de praktijk betekent dat, dat er bij VocalFeedback altijd wordt lesgegeven binnen de context van een song en met de sound (en zelfs de effecten) die horen bij het nummer wat je zingt. Alleen dan kun jij beoordelen of wat jij doet passend is. Of het werkt. Vervolgens kun jij de opnames terugluisteren en het nogmaals beoordelen. En tot slot is er altijd de video, waaraan je heel veel kunt aflezen over spanningen en de vorming van je geluid. En natuurlijk hoe jij je presenteert.

Als het goed is, vormt dit alles samen een totaalbeeld. En dat kunnen je hersens echt heel goed opslaan. Dit vormt namelijk zoveel verbindingen in je hersenen, dat het heel moeilijk zal zijn om het te vergeten.

En als dit alles in een prettige en veilige omgeving gebeurt, vindt er ook een positieve emotionele "labeling" plaats. Met andere woorden: een prettige herinnering. En die roep je liever op dan de herinnering aan een onveilige of gestresste situatie.

De volgende BLOG in deze serie staat hier

Jij kunt nu ook de kortste weg leren nemen. Dat duurt maar één weekend; het is tenslotte een korte weg. Na dat weekend ken je de belangrijkste olifantenpaadjes van VocalFeedback. De trucks en de handigheidjes. En alle informatie over deze methode die jou verder kan helpen. En hoe jij die kunt toepassen. Twee dagen lekker aan de slag, met een groepje enthousiastelingen, leren, zingen, lachen en huilen. En daarna genieten van het gemak waarmee je je eigen nieuwe olifantenpaadjes gaat maken.


Het weekend vindt plaats op: 6 en 7 februari 2016. Kosten incl BTW, 2x Lunch en Syllabus: 235 euro
Je kunt je inschrijven met de onderstaande link. Deze wordt omgezet in een aanmelding nadat wij contact met je hebben opgenomen en er voldoende plek is.












zondag 20 december 2015

Olifantentenpaadjes, deel 1/4, inleiding


Olifanten nemen graag de kortste weg. Dus als ze vaak moeten omlopen, is er altijd wel een eigenwijze olifant, die dwars door de struiken gaat en de bocht afsnijdt. Dat is een zwaardere weg, voor die eerste olifant, tenminste. Maar wel een kortere. En na die eerste olifant, liggen de struiken plat. En kunnen alle olifanten voortaan de bocht afsnijden. Dankzij die ene olifant, die van het gebaande pad af durfde te wijken. VocalFeedback is het olifantenpad voor zangers. De kortste weg naar beter zingen. De kortste weg naar meer plezier in zingen.




Je ziet het vaak bij een groot grasveld. Of een plantsoen. Daar loopt dan een smal paadje doorheen, dat de hoek afsnijdt. Grappig genoeg loopt dat paadje altijd in een soort flauwe bocht. Het is nooit een kaarsrechte lijn. Maar toch is het een kortere weg dan wanneer je om het grasveld heen loopt. Zo'n paadje wordt ook wel olifantenpaadje genoemd. En eigenlijk is het een vingerwijzing aan de planoloog die het plantsoen of het grasveld daar vanaf zijn computerscherm, mooi klinisch en strak heeft gepland: hij heeft niet aan de mens gedacht. En aan de menselijke neiging om bochten af te snijden. In het Engels heeft dat zelfs een negatieve bijklank: "cutting corners" betekent dat je niet het hele ding hebt gedaan, dat je iets heb laten liggen om sneller of gemakkelijker klaar te zijn. Maar is dat eigenlijk wel zo? Wat is er op die hoek, die je afsnijdt, dan wat echt de moeite waard is?


Al eeuwen loopt de kudde in de zangwereld dezelfde route om tot een beter resultaat te komen. De zangoefeningen, de kijk op de stem, de eindeloze herhalingen van dingen die héél langzaam tot resultaat leiden. Maar er is nu een kortere weg. Een olifantenpad. Niet alleen in het oefenen, maar ook in het begrijpen van hoe je het beste leert. Die kortere weg is tegenwoordig zelfs wetenschappelijk onderbouwd.
In deze serie van vier blogs, heb ik het over de drie olifantenpaadjes in het leren van VocalFeedback:

deel 2: efficiënt nieuwe vaardigheden leren, combineren van bestaande kennis met de nieuwe informatie.

deel 3: de kracht van de herhaling (en waar het ook mis kan gaan)

deel 4: het afleren van ingesleten gewoontes.

Het volgende deel van deze reeks staat hier

Jij kunt nu ook de kortste weg leren nemen. Dat duurt maar één weekend; het is tenslotte een korte weg. Na dat weekend ken je de belangrijkste olifantenpaadjes van VocalFeedback. De trucks en de handigheidjes. En alle informatie over deze methode die jou verder kan helpen. En hoe jij die kunt toepassen. Twee dagen lekker aan de slag, met een groepje enthousiastelingen, leren, zingen, lachen en huilen. En daarna genieten van het gemak waarmee je je eigen nieuwe olifantenpaadjes gaat maken.


Het weekend vindt plaats op: 6 en 7 februari 2016. Kosten incl BTW, 2x Lunch en Syllabus: 235 euro
Je kunt je inschrijven met de onderstaande link. Deze wordt omgezet in een aanmelding nadat wij contact met je hebben opgenomen en er voldoende plek is.















zaterdag 24 oktober 2015

Nog wat geleerd vandaag?

Op de dag dat de overgrootvader van mijn vrouw op hoge leeftijd stierf, zei hij: "toch nog wat geleerd vandaag." Is dat zinloos? Nee. Meer zin kan het leven nauwelijks hebben. Een vol leven is een lerend leven. Tot de laatste snik.
De meest vruchtbare bodem voor nieuwe kennis en vaardigheden, is nieuwsgierigheid. En die komt altijd met een gezonde dosis nederigheid. Daar is overgave voor nodig. En daar is dan weer vertrouwen voor nodig. Want je bent kwetsbaar, als leerling. Je leraar moet dus zijn of haar verantwoordelijkheid kennen en Integer zijn. Zich in jou kunnen verplaatsen.
Bij VocalFeedback wordt er aan twee zijden geleerd. Aan de zijde van de leerling, maar zeker ook aan de zijde van de leraar. De Feedback van leerlingen, bewust of onbewust speelt een dagelijkse rol in de ontwikkelingen van VocalFeedback. Een vereiste is hierbij dat beide partijen open staan voor het leerproces en vol overgave willen groeien. Dat betekent dat ook wanneer iets niet logisch lijkt, of vanuit je oude gewoontes raar klinkt, toch eerst uitgeprobeerd dient te worden. Alleen door te doen, kun je ontdekken of er wat te leren en te verbeteren valt.
Pas na proberen kan de respons van de leerling weer een voedingsbodem zijn voor de leraar en kunnen beiden de vruchten plukken.

"Een goede leraar gaat tastend te werk en zoekt respons". 
Paul Goosman (Engels schrijver, dichter en psychotherapeut 1911-1972)


zaterdag 17 oktober 2015

Body & soul?

Je lichaam is een machine. Met je hersens als commandopost. Je maakt altijd alle keuzes bewust en weldoordacht. Je bent daarom altijd zelf verantwoordelijk voor je gedachtes en je gedrag....
Echt waar? Maar je lichaam beïnvloedt ook je geest. De tweedeling lichaam en geest is al heel oud en staat lijnrecht tegenover het holistische mensbeeld. En dat laatste beeld,  blijkt meer en meer opgang te vinden. 

Onze cellen hebben óók een vorm van geheugen. DNA en RNA hebben nog vele geheimen. En wist je dat van de duizenden keuzes die we dagelijks maken, er slechts enkelen bewust worden gemaakt? 
En uit een recent onderzoek blijkt zelfs, dat de bacteriën in onze darmen rechtreeks met ons brein communiceren om een bepaalde voedsel voorkeur door te geven!
Het mensbeeld van een methode is bepalend voor het sukses er van. Zie je de mens als een machine ? Dan volstaat het om alle onderdelen van de stem en hun functies te kennen om te leren zingen.
Dat is een pittige klus. voordat je dan eindelijk kun gaan zingen, ben je waarschijnlijk alweer vergeten wat je wilde gaan zingen .
Of zie je de mens als een statisch geheel? Dan kan je leerlingen leren te zingen met enkele vooraf bepaalde "presets". Dat werkt heel snel . Té snel. Imitatie speelt hier een belangrijke rol.Tijdens een spectaculaire les of workshop gaat het geweldig. Maar al snel vervaagt de ervaring . Het is niet "eigen". De bezieling ontbreekt .
De mens is geen machine noch is hij statisch. Het mensbeeld van VocalFeedback is: een dynamisch geheel van processen, waarbij de geest de materie omvat en de materie de gedachten vormt. Alle processen die je gebruikt om klank te maken zijn al aanwezig en zijn wederkerig. VocalFeedback maakt je bewust van die processen en leert je ze te beïnvloeden om je eigen klank te verbeteren .
Emoties zijn, als je begint te begrijpen hoe VocalFeedback werkt, onmisbaar bij een veilig stemgebruik. Is de emotie er niet , dan wordt de stem anders aangestuurd . De kans op stemschade is dan, bij heftig stemgebruik, groter.
Vocalfeedback ziet de mens  dus als een geheel. Zangtechniek leren, los van de interpretatie , komt voort uit het klassieke '' lichaam en geest" mensbeeld, en leidt tot misverstanden en frustraties. Techniek en interpretatie , de "machine en de emotie" moeten tegelijkertijd en in samenhang worden getraind om ook als een geheel te worden verankerd als een bij de leerling passende vaardigheid.

zaterdag 3 oktober 2015

De verborgen kracht van 'niet'.

Een vriend van mij ging parachutespringen. Het was zijn eerste solo sprong. Hij zou landen op een open veld. Er stond maar één boom.

"Pas op de boom", grapte zijn instructeur nog. Mijn vriend concentreerde zich erop om NIET in de boom te landen, en....het heeft nog heel wat tijd gekost om hem, touwtje voor touwtje, uit de boom te knippen.



Ik krijg wel eens een leerling op les die maar niet kan stoppen met roken. Dan vraag ik:"wat zeg je tegen jezelf als je weer trek krijgt in een sigaret?". Dan zegt de leerling:"ik mag NIET roken."
Voorin je hersenpan zit je frontale cortex. Daar zit je bewustzijn, waar je beslissingen mee maakt. Maar in dit gebiedje zit ook je validatie van je handelen. Goed en slecht. Morele keuzes. En het is de enige plek in je hersenen waar het woordje "niet" iets betekent.

Als de parachutist denkt:"NIET in de boom landen, dan verstaat de rest van zijn brein dat als:"in de boom landen". Want de rest van het brein snapt "niet" niet. De focus wordt dus omgedraaid. Net als bij de roker. De rest van zijn brein hoort:"ik mag roken".

Als ik in de zangles zou zeggen:"span je mondhoeken niet aan", dan gebeurt precies het omgekeerde van wat ik wil. Ik heb dus geleerd om positief te bekrachtigen. Ik zeg in dit geval:"laat je mondhoeken maar los" en leg de focus op wat gewenst is, ontspanning, in plaats van dat wat ongewenst is, spanning.

De bouw van onze hersenen en de manier waarop deze informatie verwerken, en de plek waar dat in de hersenen gebeurt, zijn van doorslaggevende invloed op de effectiviteit van ons leren. Daarom vormt bij de ontwikkeling van VocalFeedback deze kennis de basis van de methode.

Doe er je voordeel mee, ook buiten je zangles. Want hoe ga je eigenlijk zelf om met het woordje "niet"? Bij het leren van iets nieuws (en geloof me, dat doe je iedere dag) moet je je dus richten op wat je WEL wilt bereiken, en niet op wat je wilt afleren. Dat kun je "mentale hygiëne" noemen: zet je vervuilende gedachten om in de positieve tegenpool. Denk:"ik ga daar op het open veld landen" of:"ik wil alleen nog maar frisse lucht inademen" of:"ik ga nu mijn hele gezicht ontspannen houden bij het zingen".

Of denk in plaats van:"ik wil een zangleraar die NIET de hele tijd over mijn fouten zit te zeuren" meer iets als:"ik wil een zangleraar die mij positief bekrachtigt". En dan kom je dus vanzelf bij mij terecht.

Je bent van harte welkom!

zaterdag 19 september 2015

VocalFeedback heeft de Blues!!

Wat je leert in een zangles die gericht is op het leren van een goede zangtechniek, is het omgaan met je stem. En dan wel in de stijl die jij zelf wilt zingen. Met de juiste techniek, kun je namelijk iedere sound maken die je wilt, zonder stemproblemen te ontwikkelen of aan emotionele lading te verliezen.



















zaterdag 8 augustus 2015

One size fits all?




Er zijn verschillende manieren van zangles geven. Dat heb ik zelf als leerling ooit al ervaren. Ik weet nu: achter die manieren van lesgeven zit altijd een mensbeeld, een opvatting over hoe men denkt dat de mens in elkaar steekt.

tabula rasa
Aristoteles benoemde het beeld van de mens als een onbeschreven blad “tabula rase”. De geest van de mens is leeg bij geboorte, en temperament, vaardigheden en kennis worden door ervaringen op dit lege vel papier geschreven. Inmiddels heeft de genetica al vast kunnen stellen, dat de mens bij geboorte geen tabula rasa is. Temperament is bijvoorbeeld genetisch al (gedeeltelijk) aanwezig. Chomski sluit zelfs niet uit dat er bij geboorte zelfs al kennis genetisch is vastgelegd.

nature en nurture
De oude discussie over “nature” en “nurture” over wat ons nu precies vormt, is dan ook niet meer zwart-wit. Het gaat alleen nog maar over hoevéél deze twee ten opzichte van elkaar een rol spelen.
Dat de mens al geen onbeschreven blad is bij geboorte, staat dus vast. Op het moment dat hij of zij jaren later zangles gaat nemen is er al een nog grotere hoeveelheid informatie, kennis en vaardigheden vastgelegd. Hoe meer dat is, hoe persoonlijker, unieker, deze set is.

one size fits all
Hoe vreemd zou het dan zijn, als je alle leerlingen precies dezelfde stof zou aanbieden, dezelfde oefeningen zou laten doen en hetzelfde zou behandelen? Gek genoeg gaat het nog steeds zo bij veel zangdocenten. Het is misschien niet het meest effectief maar wel voor de hand liggend, dat je als zangdocent datgene leert aan je leerling, waar je zelf het meeste baat bij gehad hebt. Maar is dat wel zo logisch? Iedere leerling is immers anders. Heeft een andere achtergrond en andere ervaringen. En een ander temperament. Sommige leerlingen mag je best stevig behandelen. Anderen breng je met diezelfde behandeling schade toe. Wat goed is voor de één, kan dus averechts werken voor de ander. Waar men in het reguliere onderwijs al achter is, is dat “one size fits all” niet werkt. Er komen steeds meer nieuwe manieren van lesgeven en toetsing waarbij het individu voorop staat. En dat is best knap binnen het gegeven van klassikaal onderwijs. Zangles is vaak privéles. Dus daar zou je juist veel makkelijker maatoplossingen moeten kunnen aanbieden. Gek genoeg loopt het individuele zangonderwijs daar achter op het klassikale reguliere onderwijs.

verschillende zangmethodes
Er zijn docenten die denken een oplossing te zien in het toepassen van verschillende zangmethodes binnen dezelfde lespraktijk: bij de ene leerling gebruiken ze CVT begrippen en bij de ander gebruiken ze EVTS. In zoverre leerlingen meer praktisch ingesteld zijn, kan CVT inderdaad iets beter werken dan EVTS, dat weer meer voor de analytisch ingestelde leerling kan werken.

motorisch bewustzijn
Maar een goede zangmethode hoort rekening te kunnen houden met alle leerlingen. En dat wordt moeilijk als die methode precies moet aansluiten bij het soort van waarneming waar de leerling een voorkeur voor heeft: visueel, analytisch, auditief, etc. Maar er is één terrein dat we allemaal betreden, ieder moment van de dag: de motoriek en het motorisch bewustzijn. Dat is het niveau waarop VocalFeedback werkt. Dit vereenvoudigt het geven van zangles enorm. Door een gemeenschappelijke basis te nemen, de plek van waaruit al onze bewegingen worden gestuurd, blijft er veel meer ruimte over om rekening te houden met de individuele eigenschappen van leerlingen: temperament, niveau, smaak, leeftijd, kennis, ervaring, etc.

lichtbundeltje
Vocalfeedback beschouwt een leerling niet als “tabula rasa”. Je neemt per dag tienduizenden beslissingen. Slechts enkele daarvan zijn bewust. De kunst van de coach is, om de aandacht, de focus, te verleggen naar beslissingen die je normaal onbewust neemt, maar die, na aanpassing, een groot verschil kunnen maken. Bewustzijn en onderbewuste zijn niet twee verschillende gedeelten van je hersenen. Bewustzijn is het lichtbundeltje van “focus” die een al bestaande gedachte of beslissing zichtbaar maakt. Het richten van dat lichtbundeltje is de taak van een zangcoach.

in de leer
Een VocalFeedback zangcoach probeert bij een nieuwe leerling daarom zo snel mogelijk vast te stellen waar deze staat qua ervaring en gebruikt dus zoveel mogelijk van de bij de leerling al aanwezige kennis en vaardigheden om de leerling op een hoger plan te brengen. Zonder daarbij zijn eigen voorkeuren aan de leerling op te dringen en zonder daarbij de nadruk te leggen op zijn eigen leertraject. Want iedere leerling is uniek. Als zangcoach moet je voor iedere leerling weer in de leer!